Door Dr. Oliver Tearle
A. E. Housman (1859-1936) was een van de grootste classici van zijn leeftijd, en werd ook, na het succes van zijn (zelf-gepubliceerde) eerste gedichtenbundel, A Shropshire Lad (1896), een enorm populaire dichter.Net als Thomas Hardy zijn de meeste van zijn gedichten in zo ‘ n duidelijke en directe stijl geschreven dat verdere analyse of kritische interpretatie overbodig lijkt.; maar zoals altijd is het de moeite waard om te onderzoeken hoe Housman de emotionele punch creëert die zijn gedicht draagt.Het veertigste gedicht from A Shropshire Lad, dat begint met ‘Into my heart an air that kills’, is een van zijn beroemdste gedichten, een korte tekst over nostalgie en oud worden.
in mijn hart een lucht die doodt
uit het verre land blaast:
Wat zijn die blauwe herinneringen heuvels,
welke torenspitsen, welke boerderijen zijn dat?
dat is het land van verloren inhoud,
ik zie het glanzende vlakte,
de gelukkige snelwegen waar ik
heen ging en niet meer terug kan komen.
het gedicht kan in enkele korte zinnen worden samengevat. De spreker bekijkt een ver land en herinnert, met een zekere melancholische nostalgie, aan de heuvels en Torens van zijn thuisland. Hij erkent dat, hoewel hij gelukkig was toen hij daar woonde, hij er niet meer kan terugkeren nu hij ouder is en dat land heeft verlaten.
De traditionele kwatrijn vorm van het gedicht, met het rijmschema abab regeling, wordt gebruikt in veel van Housman ‘ s gedichten, en hier het formulier dient hem, hem de mogelijkheid om te reflecteren op het verstrijken van de tijd (en de nutteloosheid van het verlangen voor een land en de leeftijd die is dood en weg) in een strak, regelmatig ritmische regels:
In mijn hart lucht die doodt
Van yon ver land waait:
Wat zijn die blue remembered hills,
Wat spitsen, wat boerderijen zijn die?
toch is er enige subtiliteit in het woord keuzes: die ‘air that kills’, bijvoorbeeld, is de wind die een slechte melancholie in het hart van de spreker blaast, als een soort malaria van de geest; maar het draagt ook, gezien het emotionele gewicht van dat’ hart’, connotaties van muzikale airs, van spookachtige deuntjes en sombere cadensen.
noteer ook 
dat ‘ blue remembered hills ‘geen koppelteken is, dus betekent Housman dat de heuvels letterlijk blauw zijn (ongebruikelijk, maar misschien niet onmogelijk gezien het uiterlijk van de heuvels) of moeten we’ blue ‘ analyseren als een teken van melancholische nostalgie?Het ontbreken van een koppelteken leidt tot enige twijfel: ‘blue-remembered hills’ zou suggereren dat de spreker zijn jeugd en jeugd herinnert met een vleugje ‘blue’ droefheid, maar zonder het voordeel van het koppelteken om ons te leiden, kunnen we niet helemaal zeker zijn.Het gebruik van alliteratie in het tweede strofe – ‘land of lost content’, ‘happy highways’, ‘cannot come’ – weerspiegelt deze weemoed op kunstzinnige wijze, terwijl de aangezogen ‘h’ – klanken van ‘happy highways’, die de eigen zinloze aspiraties van de spreker weerspiegelen om het verleden terug te winnen, plaats maken voor het harde geluid van ‘cannot come’.
dat is het land van verloren inhoud,
ik zie het glanzende vlakte,
de gelukkige snelwegen waar ik
heen ging en niet meer terug kan komen.
inderdaad, de alliteratie van ‘kan niet komen’ klokt met ‘gelukkige snelwegen’, maar impliceert een verrassing wijken af van wat wordt verwacht: Housman schrijft ‘kan niet komen’ in plaats van ‘kan niet gaan’, toch had hij geschreven ‘dat is het land van verloren inhoud’, niet ‘dit’.
hoewel hij in de verte kijkt naar het rooskleurige verleden, wordt er in dat eenvoudige en verrassende woord ‘come’ niet alleen een herinnering losgelaten aan het feit dat het verleden niet meer kan komen, maar ook een weemoedig verlangen dat hij weer terug zou kunnen zijn tussen die gelukkige snelwegen.
hij kan het feit niet helemaal onder ogen zien dat hij altijd voorbestemd is om het land van verloren inhoud van een afstand te bekijken, en dit onvermogen om de volledige botte waarheid van de zaak toe te geven is zacht en subtiel gecodeerd in de keuze van ‘come’ over ‘go’.
een beklijvend gedicht, dit, direct vanaf de openingsregel. ‘Into my heart an air that kills’: het is ook de verrassing van dat harde woord’ kills’, samen met de bijna-paradox ervan (lucht wordt meestal gezien als levengevend in plaats van de dood aan ons uit te delen, hoewel toegegeven, het hangt af van het soort lucht dat men kiest om in te ademen).
je kunt aspecten van dit gedicht voor altijd analyseren en je nog steeds afvragen hoe eenvoudig de lijnen zijn, de manier waarop Housman ons nostalgie presenteert in twee bijna volmaakte kwatrijnen.Ga verder met het verkennen van Housman ’s poëzie met our pick of his best poems en ontdek meer Engelse nostalgie met Edward Thomas’ s wonderful poetry. De best betaalbare editie van Housman ‘ s poetry is Collected Poems And Selected Prose (Twentieth Century Classics).De auteur van dit artikel, dr. Oliver Tearle, is literair criticus en docent Engels aan de Universiteit van Loughborough. Hij is de auteur van onder andere The Secret Library: A Book-Lovers’ Journey Through Curiosities of History
afbeelding: zicht ten westen van de Shropshire Hills( Foto door: Mat Fascione), via Geograph.org.uk.