in 43 n.Chr. zetten vier Romeinse legioenen onder leiding van Senator Aulus Plautius voet in Groot-Brittannië; de Romeinse troepen waren keizer Claudius’ reactie op de ballingschap van Verica, koning van de Atrebaten en een Romeinse bondgenoot. Het was het begin van dat hoofdstuk in de Britse geschiedenis, bijna 400 jaar lang, bekend als Roman Britain.Het Romeinse Rijk was misschien wel de meest ontwikkelde en machtige samenleving van die tijd, en naarmate de Romeinse troepen meer terrein kregen in Groot-Brittannië, verspreidden ze hun manier van leven en cultuur onder de lokale bevolking.De innovaties die de Romeinen in Groot-Brittannië hebben geïntroduceerd, zijn ontelbaar, variërend van architectuur, kunst en techniek tot recht en samenleving. Onder de sectoren van de Britse cultuur die het meest werden beïnvloed door de Romeinen, maar niettemin tot de minst besproken, waren landbouw en voedsel.’Il Parassita’, Roberto Bompiani, 1875
toen het Romeinse Rijk Groot-Brittannië bezette, had Rome al een zeer goed ontwikkeld landbouwsysteem en uitgebreide culinaire tradities. De Romeinse cultuur benadrukte het belang van de landbouw en het landelijke leven als een nobele manier van leven, en de Romeinen waren snel om de geheimen van de landbouw te verwerven van andere culturen die ze hadden geïntegreerd (dat wil zeggen Grieken en Etrusken). De handel in voedsel en landbouwproducten bereikte een ongekende schaal in de Romeinse tijd: het sociale belang van voedsel en banketten in de Romeinse cultuur is zo goed gedocumenteerd dat het geen introductie nodig heeft. De landbouwtradities en culinaire voorkeuren van de Romeinen waren de uitingen van hun Mediterrane achtergrond, dus het is geen verrassing dat toen Rome Groot-Brittannië bezette en zijn culinaire en agrarische tradities meebracht, het Britse voedsel en landbouw voor altijd veranderde.
maar hoe hebben de Romeinen het Britse voedsel veranderd?
de invloed van Romeins voedsel in Groot-Brittannië begon al voor de Romeinse bezetting: in feite bloeide de handel tussen de twee landen al op en de Keltische Britse elites hadden een voorliefde voor een aantal’ exotische ‘ producten uit het Rijk, zoals wijn en olijfolie. Maar pas na de verovering, toen een steeds grotere Romeinse gemeenschap naar Groot-Brittannië verhuisde, veranderde het agrarische en culinaire landschap van het land radicaal.
de Romeinen introduceerden veel groenten en fruit die voorheen onbekend waren voor de Britten, waarvan sommige nog steeds deel uitmaken van het moderne natiedieet: om er maar een paar te noemen, asperges, rapen, erwten, knoflook, kool, selderij, uien, prei, komkommers, artisjokken, vijgen, mispels, kastanjes, kersen en pruimen werden allemaal geïntroduceerd door de Romeinen.
onder de nieuwe vruchten moet een speciaal hoofdstuk worden gewijd aan de druif: in feite is het algemeen overeengekomen dat de Romeinen de druif introduceerden en de wijnindustrie in Groot-Brittannië creëerden. De Pre-Romeinse interesse voor wijn wordt bevestigd door de aanwezigheid van wijn amforen die dateren van vóór de Romeinse verovering. Echter, geïmporteerde wijn was duur en na de Romeinse verovering, waren er grote aantallen Romeinen die in Groot-Brittannië leefden niet bereid om hun favoriete drank achter te laten. Deze behoefte aan goedkopere wijn, in combinatie met de wijnbereiding en wijnbouw kennis van de Romeinen, leidde tot een toegenomen verlangen naar binnenlandse wijn en de invoering van de wijnbereiding in Groot-Brittannië.Romeinse banket
de invloed van de Romeinse overheersing op de Britse keuken was ook zeer diepgaand. De Romeinse keuken was veel uitgebreider dan die van de Britten, en het maakte uitgebreid gebruik van ‘exotische’ ingrediënten zoals specerijen en kruiden die voorheen onbekend waren in Groot-Brittannië. Als gevolg hiervan werden kruiden en specerijen zoals munt, koriander, rozemarijn, radijs en knoflook geïntroduceerd en steeds meer gekweekt. Ook nieuwe boerderijdieren zoals wit vee, konijnen en eventueel kippen werden geïntroduceerd.Zeevruchten waren een ander belangrijk onderdeel van het Romeinse dieet dat na de Romeinse verovering steeds populairder werd in Groot-Brittannië. De Romeinen waren vooral dol op schelpdieren, vooral oesters, en sommige van de zeevruchten voorraden uit de kust van Groot-Brittannië werd zeer gewaardeerd, zelfs in Rome. Oesters uit Colchester werden een van de meest gewaardeerde in het Romeinse Rijk, maar oesters werden ook geproduceerd in andere locaties in Groot-Brittannië, zoals blijkt uit de vondst van oesterschelpstortplaatsen uit de Romeinse tijd.
een ander voorbeeld is garum, de beroemde Romeinse gefermenteerde vissaus, die in Groot-Brittannië werd geïmporteerd en daarna populairder werd na de Romeinse invasie.
echter niet iedereen in Groot-Brittannië werd op dezelfde manier beïnvloed door het dieet van de veroveraars, en de mate waarin iemands dieet werd “geromaniseerd” hing ook af van de sociale groep waartoe zij behoorden. De Britse elites werden meer beïnvloed door de Romeinse manier van leven, en het eten en drinken van geïmporteerde producten was een manier om hun hogere sociale status aan te tonen. De lagere klassen, hoewel beïnvloed in mindere mate, nog steeds profiteren van de invoering van de nieuwe groenten en fruit.In 410 na meer dan 400 jaar van overheersing trokken de Romeinse legioenen zich terug en beëindigden de Romeinse heerschappij in Groot-Brittannië. Met het vertrek van de Romeinen, Romano-Britse cultuur begon geleidelijk te verdwijnen, samen met de meeste van de culinaire tradities geïmporteerd door de Romeinen. Maar de permanente veranderingen die zij in de landbouw introduceerden overleefden hun heerschappij, en hun erfenis leeft voort in de groenten en fruit die zij voor het eerst naar Groot-Brittannië brachten.